Παιδικοί Φόβοι και Τρόποι Αντιμετώπισης
Όλα τα παιδιά και ειδικά τα μικρότερα σε ηλικία περνούν μέσα από περιόδους κατά τις οποίες αναπτύσσουν κάποιους φόβους. Ιδιαίτερα στην «μετά COVID-19 εποχή» πολλά παιδιά εμφανίζουν πιο έντονες φοβίες και ανησυχίες σε σχέση με το παρελθόν. Οι φόβοι των παιδιών είναι άλλοτε ήπιοι και άλλοτε έντονοι ενώ ορισμένοι είναι πλήρως κατανοητοί στους γονείς και άλλοι φαίνονται να είναι εντελώς αδικαιολόγητοι. Οι φόβοι συνδέονται με καταστάσεις που μπορεί να προκαλούν ανησυχία στο παιδί επειδή έρχεται αντιμέτωπο με πράγματα που δεν γνωρίζει και δεν είναι εξοικειωμένο.
Ο φόβος προς τα ξένα πρόσωπα και το άγχος του αποχωρισμού αποτελούν δύο χαρακτηριστικότατα παραδείγματα φόβων της βρεφικής και νηπιακής ηλικίας. Το παιδί μπορεί να αρχίσει να κλαίει, να αρνείται να μπει μόνο μέσα στην τάξη και να μην αφήνει τη μητέρα του να φύγει. Το λεγόμενο «άγχος αποχωρισμού», το οποίο εμφανίζεται φυσιολογικά από τον 7ο μήνα έως το δεύτερο χρόνο της ζωής, συνήθως μειώνεται σημαντικά μετά το δεύτερο χρόνο, εφόσον δεν υπάρχει κάποια σημαντική απώλεια/ αποχωρισμός (π.χ μια αρρώστια, ένας θάνατος, ένα διαζύγιο) στην ζωή της οικογένειας,
Οι φόβοι για κάποια ζώα και το σκοτάδι εμφανίζονται στην ηλικία των δύο ετών και μπορεί να συνεχιστούν μέχρι και το 5ο έτος της ζωής ή αργότερα. Άλλοι φόβοι των παιδιών αυτής της ηλικίας μπορεί να είναι το σκοτάδι, τα τέρατα, τα φαντάσματα. Αυτοί εκδηλώνονται καθώς το παιδί δεν έχει ακόμη τη γνωστική και συναισθηματική ωριμότητα να ξεχωρίσει το πραγματικό από το φανταστικό. Ενίοτε μπορεί να φοβάται και φυσικές καταστροφές, όπως τις αστραπές και τους σεισμούς, καθώς φαντάζουν ακατανόητα γι’ αυτό φαινόμενα. Πολλές φορές, οι φόβοι των παιδιών προσχολικής ηλικίας μπορεί να αποτελούν αντιδράσεις σε γεγονότα που συνέβησαν κατά τη διάρκεια της ημέρας. Για παράδειγμα, το παιδί μπορεί να εκδηλώσει φόβο για τους κλέφτες ή για τα φαντάσματα μετά από ένα τρομακτικό έργο που είδε στην τηλεόραση. Ο φόβος αυτός μπορεί να εκδηλωθεί είτε λεκτικά, κατά τη διάρκεια της ημέρας, είτε μέσω εφιαλτικών ονείρων κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Πώς μπορούν οι γονείς να βοηθήσουν το παιδί να ξεπεράσει τους φόβους του; Καταρχήν θα πρέπει να ακούνε με προσοχή, σεβασμό και κατανόηση αυτά που έχει να πει το παιδί για τους φόβους του-έστω και αν τους θεωρούμε αβάσιμους- και σε καμία περίπτωση δεν το κοροϊδεύουμε ή το γελοιοποιούμε. Εξηγούμε με απλά λόγια τι είναι πραγματικό και τι όχι. Σε άλλους είδους παιδικές φοβίες, όπως φοβίες ζώων, μπορούμε να αποτελέσουμε εμείς πρότυπο μίμησης για το παιδί. Είναι καλό να μας βλέπει το παιδί να παίζουμε , να φροντίζουμε ένα ζώο. Έτσι σιγά σιγά και χωρίς καμία πίεση και εξαναγκασμό, το παιδί βλέπει και κατανοεί ότι το ζώο δεν είναι τόσο επικίνδυνο όσο νόμιζε. Οι γονείς δεν πρέπει να ξεχνάνε ότι με την στάση τους βοηθούν το παιδί να ανεξαρτητοποιηθεί και να αυτονομηθεί, ενθαρρύνοντάς το όπου χρειάζεται και ταυτόχρονα στηρίζοντάς να ξεπεράσει τον εκάστοτε φόβο. Αντίθετα οι γονείς που άθελά τους μεταδίδουν στα παιδιά υπερβολική προστασία και επομένως αδυναμία να αντιμετωπίσουν μόνα τους κάποιες καταστάσεις τα καθιστούν ευάλωτα και επιρρεπή σε νέους φόβους.